مقدمه

انسان دنیای امروز به لحاظ پیچیدگی های زندگی با چالش های بی شماری روبه رو است از جمله بحران جمعیت، بحران سلامتی و تغذیه و دگرگونی های فن آوری  وشرایط حرفه ای، اثرات فن آوری نوین بر مهارت های اجتماعی و اخلاقیات و مشکلات خانوادگی و ......هر کدام از این   بحران ها، مشکلاتی را بر چگونگی دگرگونی های پی در پی و تغییر در الگوهای زندگی، تغییر در انتظارات اجتماع از فرد تا تغییر در ارزش ها، باور ها و فرهنگ ها به گونه ای است که می تواند به طور مستقیم یا غیر مستقیم توانایی های سازشی فرد را تحت تاثیر قرار دهد.

شاید به توان گفت که رشد اجتماعی، مهم ترين جنبه ي رشد وجود هر شخص است. معيار    اندازه گيري رشد اجتماعي هر کس، ميزان سازگاري او با ديگران است. اين ديگران شامل همه   مي باشد. دوستان، همکاران، افراد خانواده و بستگان گرفته تا همسايه ها و حتي کساني که براي اولين بار انسان با آنها برخورد مي کند. رشد اجتماعي نه تنها در سازگاري با اطرافياني که هم اکنون انسان با آنها سروکار دارد، موثر است، بلکه بعدها در ميزان موفقيت شغلي و پيشرفت اجتماعي آنها حتي پس از فراغت از کار تاثير دارد. مفهوم سازگاري از اوايل قرن نوزدهم در نظريه ي        تحول گرايي جاي مهمي پيدا مي کند. از نظر لامارک هر موجود زنده خود را با محيط خارج سازگار می کند. سازگاري فردي و اجتماعي به عنوان مهم ترین مشخصه های سلامت روان از مباحث عمده ای است که روان شناسان و جامعه شناسان در دهه های اخیر توجه خاصی به آن مبذول داشته اند. انسان موجودي است اجتماعي و ادامه زندگي به صورت انفرادي براي وي تقريبا غير ممکن است. تربيت اجتماعي مطلوب، روابط انساني با ديگران و توانايي سازگاري با محيط، مهمترين عوامل احساس شادکامی هستند.

خانواده اولين پايه گذار شخصيت، ارزش ها و معيارهاي فکري افراد است. معناي ابتدايي ارتباط خانوادگي اين است که افراد ارتباط با ديگران، تفسير رفتارهاي ديگران، تجربه احساسات و فعاليت هاي ارتباط با دیگران را یاد بگیرند.  دو بعد زير بنايي گفت و شنود و همنوايي را در الگوهاي ارتباط خانوادگي شناسايي کرد. دربعد گفت و شنود اعضاي خانواده به طور پيوسته و خودانگيخته با يکديگر تعامل دارند و در بعد همنوايي، ارتباط هاي خانوادگي به گونه اي است که اعضا را وادار به يکسان نمودن نگرش ها، ارزش ها و باورها مي کند و بر حرف شنوي از پدر و مادر و ديگر بزرگسالان استوار است.

روابــط بین کودکان و والدین و ســایر اعضــای خانواده را می توان به عنوان نظام یا شــبکه ای از بخش هایی دانســت کــه در کنش متقابل بــا یکدیگرند. نظام خانواده در مجموعه ای از نظام های بزرگتر قرار گرفته اســت، محله، جامعه و جامعه گســترده تر. این نظام به طور مســتقیم یا غیرمستقیم از طریق روش های مختلف تربیت کودک، در کودکان تاثیر می گــذارد. محلــه و خــرده فرهنگی که هر یک از این کــودکان در آن زندگی می کنند در تجــارب و اعتقادات آنان در مــورد ظاهر افراد، اعتقــادات و ارزش های آنان و نیز در مقدار آزادی که والدین بــه آنها        می دهند تاثیر می گذارد. رابطــه فرزنــد و والدین همچنان که این دو با یکدیگر کنش متقابل دارند رشــد می کند. رفتار فرزندان هم مانند رفتار و نگرش های والدین به این کنش متقابل کمک می کند. یکی از راه های پی بردن به نفوذ متقابل والدین و فرزندان این است که در نظر داشته باشیم که والدین برای رفتارهای قابــل قبول محدودیت هایــی قائلند. وقتی که کودک از این   محدودیت ها بالاتر رود والدین ســعی می کنند که رفتارش را تغییر دهند. والدین از اینکه فرزندشــان چگونه باید باشــد یا چه آگاهی هایی داشــته باشد کدام ارزش های اخلاقی و معیار های رفتاری را باید در فرایند رشد بیاموزد آشکارا یا تلویحا تصویری آرمانی دارند. والدین برای ســوق دادن کودک خود به سوی این اهداف، راهبردهای بسیاری را می آزمایند. کودک را تنبیه یا تقویت می کنند خودشان را سرمشق کودک قرار می دهند، اعتقادات و انتظارات خود را توضیح می دهند و سعی می کنند همسالان و دوستانی برای کودک خود برگزینند که با این روش ها و اهداف هماهنگ داشته باشند..........